Rouw en verlies
Als je verliest wie je dierbaar is, dan verandert je leven ingrijpend. Je kunt gevoelens en gedachten ervaren die je niet herkent. Misschien overspoelt het je of blijf je juist heel erg rustig. Het rouwproces stagneert, of je bent niet meer in staat om te functioneren.
Verlies kan je leven ingrijpend veranderen. Door verdriet en rouw kan je gevoelens en gedachten ervaren die je niet herkent. Misschien overspoelt het rouwproces je of blijf je juist heel erg rustig. Soms kom je er zelf niet uit. Het verdriet blijft heel heftig. Het rouwproces stagneert, of je bent niet meer in staat om te functioneren. Dan kan begeleiding helpen.
Samen onderzoeken we het verlies. We staan stil bij wat er in je gebeurt. Bij jouw verdriet en rouw. Wat ben je verloren? Heb je afscheid genomen? Wie ben je zonder dat- of diegene? Welke emoties ervaar je? Pijn, verdriet, boosheid, opluchting? Waar zit je veerkracht?
Rouw is een normale reactie
op een verlieservaring.
Rouw is de reactie op een betekenisvol verlies of afscheid. Dat je soms heftig reageert op rouw is dus ‘normaal’, maar het leren leven met deze gevoelens is moeilijk en kost tijd. Soms ontdek of herken je pas jaren later dat er sprake is van gevoelens van rouw.
Rouw is de achterkant van de liefde. Het is een normale en gezonde reactie op verlies. Want als liefde stroomt, dan is het logisch dat we rouwen bij verlies. Rouw is de prijs die we betalen als in het leven aangegane verbindingen zijn verloren.
Rouwen doen we niet alleen bij een verlies door de dood. We rouwen ook bij een verlies door scheiding, van gezondheid, werk of een ideaal. We kennen vele soorten van verlies, soms klein en soms heel groot. Het ene verlies kunnen we bevatten, het andere is zo ingrijpend dat het een diepe verwonding aanbrengt.
Als je verder moet na een ingrijpend verlies, dan ga je door allerlei emoties heen. Een betekenisvol verlies raakt je in heel je wezen. Het roept heftige en verwarrende emoties op. Je bent aan het rouwen. Rouwen raakt je helemaal, niet alleen je hart doet pijn, ook je hoofd, je lichaam, je hele zijn rouwt mee.
Rouw is het antwoord op een betekenisvol verlies.
Rouw is het om leren gaan met een ingrijpend onomkeerbaar verlies, een verlies dat je leven verandert. Zo’n verlies heeft invloed op je emoties, je gedachten en gedrag. Het kan gaan om een overlijden, een echtscheiding, het langzaam kwijtraken van je partner door dementie, het verlies van gezondheid, of het verliezen van werk als dat een groot deel van je identiteit bepaalde etc. Het kan ook gaan om het definitief moeten loslaten van een gedroomde toekomst. Het verlies verandert hoe je in het leven staat. Je moet jezelf als het ware opnieuw uitvinden. Dat kost veel energie en tijd. Iedereen doet dat op zijn of haar unieke manier; een manier die gevormd wordt door je persoonlijkheid en voorgeschiedenis.
Verdriet is als een schaduw, het gaat altijd met je mee, soms zie je het en soms ook niet. – Manu Keirse -
Wanneer je iemand verliest die belangrijk voor je is dan verandert voor je gevoel alles in je leven. De wereld ziet er anders uit, niets lijkt meer hetzelfde. Je prioriteiten verschuiven. Dat is een schokkende ervaring, omdat het meestal ook betekent dat je niet meer op dezelfde golflengte zit als de mensen om je heen. Rouwen kun je zien als jouw proces om jezelf aan te passen aan die totaal veranderde situatie. Dat valt niet mee, het is een zware opgave. Je staat voor de taak je verwachtingen, je heden en je toekomst aan te passen aan de nieuwe situatie.
Jouw levensverhaal heeft een nieuwe wending gekregen, je staat voor de taak er betekenis aan te geven en te zorgen voor de voortgang van je eigen levensverhaal.
Het kan gaan om een heroriëntatie op taken, rollen, relaties en zelfs op de zin van het leven. Als er geen ruimte is voor rouw, dan kan dat leiden tot uitval op school, verzuim op het werk of het uit de weg gaan van contacten. Depressie, stress, slapeloosheid, concentratieproblemen kunnen het gevolg zijn van niet genomen rouw.
Blokkades in je rouwproces
Rouwen doe je op je eigen manier, maar je hoeft het niet alleen te doen.
Soms is het verdriet zo groot dat je niet meer weet hoe je verder moet. Hierdoor kan het zijn dat je oververmoeid raakt, jezelf niet meer kan concentreren of terugtrekt uit het sociale leven. In bepaalde situaties heeft het verlies en gemis zo’n grote impact op je leven dat ondersteuning nodig is om te leren omgaan met dit verlies.
Als je rouwt werk je hard, het put je uit, je voelt je verdoofd en soms tot niets meer in staat. Je kunt je in dit proces soms erg alleen voelen en het gevoel hebben vast te lopen.
Het kan zijn dat gevoelens en gedachten je blijven overspoelen en je niet meer weet hoe je hiermee om kunt gaan. Je kan ook lichamelijke problemen krijgen. Minder goed slapen of veel spanning in je lijf ervaren. Dit kunnen signalen zijn waarbij ondersteuning van een rouw en verlies begeleider helpend kan zijn.
Soms weegt een bepaald verlies zwaarder dan normaal. Dit kan voorkomen bij de volgende gebeurtenissen:
Je hebt last van schuldgevoel. Bijvoorbeeld na zelfdoding.
Je hebt niet goed of helemaal geen afscheid kunnen nemen van een dierbare. Dit kan een haak veroorzaken in het verwerken van je verdriet.
Je hebt meerdere verliezen gehad in een korte tijd.
Het verlies van een dierbare was op zichzelf al een traumatische gebeurtenis.
Er is levend verlies. Bijvoorbeeld na ongewilde kinderloosheid, een scheiding, een chronische ziekte of in je gezin een kind met een beperking.
Werkwijze
Een rouwproces is persoonlijk en voor iedereen verschillend. Vaak heb je steun aan je omgeving, maar soms is dat niet voldoende.
Ik loop graag een stukje met je mee door aandacht aan je verdriet te geven en je te helpen verder te gaan in ‘het land van rouw’. Mijn ervaring is dat het bewust stilstaan en ruimte geven aan je verlieservaring en jouw pijn uiteindelijk winst oplevert, ook in tijd. Ik ben gecertificeerd rouwbegeleider en ondersteun je in je verlies- of rouwproces. Ik maak gebruik van counselende gespreksvoering, lichaamsbewustzijn en diverse werkvormen en methodieken, die ondersteunend kunnen zijn.
Tijdens de gesprekken staan we stil bij het gemis, het verdriet en de klachten die je ervaart. Wanneer verdriet er mag zijn en aandacht en erkenning krijgt kan het lichter worden, zodat je beter in staat bent om dit met je mee te dragen. Of jouw ervaring nu recent is of langer geleden, samen kijken we wat er nodig is in jouw proces van rouwverwerking en hoe jij jouw verlies kunt verweven in jouw leven.
There is a crack, a crack in everything, that's how the light gets in.
- Leonard Cohen -
Een tijd geleden raakte ik onder de indruk van de Japanse kunstvorm: kintsugi. Het is een techniek waarmee in een oven gebroken schalen worden gerepareerd. Kintsugi, ook wel 'gouden reparatie' genoemd, is de Japanse kunst van het repareren van gebroken keramiek met goudkleurige lak. In de Japanse schoonheidsleer dragen de sporen van breuk en herstel bij aan de schoonheid van een voorwerp. De sporen van het gebruik dragen bij aan de waarde van een object.
Jouw verhaal met breuken en al heeft bestaansrecht. God ziet jou, ook als je denkt dat je onzichtbaar bent in je lijden. Je staat in jouw verhaal niet alleen. Ook niet in je totale wanhoop waarin de mist te dicht is om zelfs de scherven te kunnen zien.
Dit is wat ik ieder gun met een gebroken hart door een verlieservaring. Dat er voldoende goudlijn te vinden is die liefdevol, met zorg en grote precisie kan worden aangebracht. Door God en anderen en door jezelf. Dan mag je gebroken hart zichtbaar worden en zichtbaar blijven. Dan kun je leven, doorleven met verlies.
Lieve woorden
